Nằm giữa biển khơi mênh mông của Hội An, chùa Hải Tạng không chỉ là một ngôi cổ tự với vẻ đẹp kỳ vĩ mà còn là một điểm đến linh thiêng, gắn liền với lịch sử, văn hóa và đời sống tâm linh của cư dân đảo Cù Lao Chàm.
Mỗi sáng sớm, khi ánh bình minh lên, tiếng chuông chùa vang vọng xa xa, như một lời nhắc nhở về sự yên bình, an lành, hòa quyện với bầu không khí của biển cả, đất trời. Thanh âm ấy không chỉ là tiếng chuông, mà còn là tiếng gọi của “hải triều âm” – một âm vang đầy sâu sắc, mang đến cảm giác vô tận của biển cả, của sự vô cùng và vĩnh hằng.
Chùa Hải Tạng
Vị Trí Địa Lý và Lịch Sử Hình Thành
Cù Lao Chàm là một cụm đảo nổi tiếng của vùng đất Quảng Nam, nằm ngoài khơi Hội An. Cụm đảo này bao gồm tám hòn đảo lớn nhỏ, nơi thiên nhiên ban tặng những cảnh quan tuyệt đẹp, hòa quyện giữa rừng vàng, biển bạc và bầu trời xanh biếc. Cù Lao Chàm không chỉ là một địa điểm du lịch hấp dẫn mà còn mang trong mình giá trị lịch sử lâu đời. Dân gian xưa truyền rằng: “Trong ni năm cụm, ngoài kia bảy hòn,” nhắc đến hệ thống đảo này và sự gắn kết mật thiết với đất liền.
Khám phá lịch sử của Cù Lao Chàm, ta biết rằng đây từng là địa chỉ quan trọng trên các bản đồ hàng hải quốc tế ven biển Đông, nơi các thương thuyền phương Đông và phương Tây ghé vào trong các chuyến đi giao thương trên các tuyến đường tơ lụa, hương liệu và gốm sứ. Được biết đến từ thời Tiền sử, với dấu tích của những cư dân Sa Huỳnh cách đây hơn 3.000 năm, Cù Lao Chàm đã chứng kiến sự phát triển của các nền văn hóa qua các thời kỳ lịch sử, từ Champa, Đại Việt cho đến thời kỳ chúa Nguyễn.
Chùa Hải Tạng – Nơi Linh Thiêng Giữa Biển Cả
Chùa Hải Tạng, một ngôi chùa cổ kính, đã trở thành biểu tượng của tín ngưỡng Phật giáo trên đảo Cù Lao Chàm. Ngôi chùa này không chỉ là nơi sinh hoạt tôn giáo của cư dân đảo mà còn là điểm đến của các thương thuyền ghé vào để hành lễ, cầu bình an và may mắn trong những chuyến đi dài. Chùa được xây dựng vào năm Cảnh Hưng (1758) và đã trải qua nhiều lần trùng tu, nhưng vẫn giữ được nét kiến trúc cổ xưa, hài hòa với không gian linh thiêng.
Tương truyền, lịch sử của ngôi chùa gắn liền với Thiền sư Hương Hải, người đã từ bỏ cuộc sống trần thế để tu hành tại Cù Lao Chàm. Ông đã sử dụng tranh tre nứa lá dựng am tu tập và lấy hiệu là Minh Châu Hương Hải. Chùa Hải Tạng được xây dựng để đáp ứng nhu cầu tín ngưỡng của cư dân vùng đảo, cũng như là nơi cầu nguyện cho các thương thuyền qua lại. Với vị trí nằm trên đỉnh đồi cao, ngôi chùa nhìn xuống cánh đồng lúa và biển cả, tạo nên một không gian thanh tịnh, yên bình.
Chùa Hải Tạng ở Cù Lao Chàm
👉 Bạn có thể tham khảo Tour Cù Lao Chàm hấp dẫn khác tại đây…!
Kiến Trúc và Nghệ Thuật Độc Đáo
Chùa Hải Tạng không chỉ nổi bật với vị trí địa lý đặc biệt mà còn với kiến trúc độc đáo. Ngôi chùa được xây dựng theo kiểu truyền thống của các chùa Phật giáo Đàng Trong với mái ngói âm dương, bờ nóc trang trí ô hộc và hình rồng uốn lượn. Chính điện chùa có không gian rộng lớn, với các bức hoành phi sơn son thếp vàng, trang trí các họa tiết mang đậm dấu ấn của văn hóa Phật giáo. Đặc biệt, các tấm hoành của chùa đều được khắc chữ Hán cổ, thể hiện sự uy nghiêm của một công trình tôn giáo cổ xưa.
Không gian bên trong chùa có các bệ thờ trang nghiêm, thờ các vị thần Phật, Quan Thế Âm, Thích Ca, Ngọc Hoàng cùng các thần linh khác. Bệ thờ bên trái thờ Phổ Hiền, bệ bên phải là các tượng Quan Thế Âm. Hệ thống thờ cúng trong chùa Hải Tạng mang đậm dấu ấn của tín ngưỡng Phật giáo và cũng là sự kết hợp hài hòa với tín ngưỡng thờ Thánh, Thần của người dân xứ đảo.
Một trong những điểm đặc biệt của chùa Hải Tạng là chiếc chuông đồng lớn, được đúc vào năm 1770, mang trong mình một huyền thoại về tiếng chuông ngân vang xa, theo dòng thời gian truyền thuyết rằng tiếng chuông có thể nghe thấy tận đất liền. Chiếc chuông này không chỉ là công trình nghệ thuật mà còn là biểu tượng của sự kết nối linh thiêng giữa biển cả và đất liền.
👉 Tour Cù Lao Chàm Đà Nẵng sẽ đưa bạn đến ngôi chùa xinh đẹp và đầy huyền bí với những kiến trúc và nghệ thuật độc đáo
Đời Sống Tín Ngưỡng và Các Lễ Hội
Chùa Hải Tạng không chỉ là nơi thờ cúng Phật mà còn là một trung tâm sinh hoạt tín ngưỡng của người dân Cù Lao Chàm. Mỗi năm, vào các dịp lễ lớn như Cầu an vào ngày 15 tháng Giêng, lễ Phật đản vào ngày 15 tháng Tư, hay lễ Vu Lan vào tháng Bảy, chùa lại tổ chức các nghi lễ long trọng, thu hút hàng nghìn phật tử từ khắp nơi đến tham gia. Đặc biệt, vào các ngày lễ vía Quan Thế Âm (19/2, 19/6, 19/9), chùa Hải Tạng lại càng trở nên tấp nập với những tín đồ cầu nguyện sự bình an, may mắn cho gia đình và công việc.
Ngoài ra, chùa Hải Tạng còn là nơi tổ chức các buổi học giáo lý cho các gia đình Phật tử, cũng như các hoạt động cộng đồng như cắm trại, tham gia nghi thức cầu nguyện, tạo cơ hội để các thế hệ Phật tử truyền lại những giá trị tinh thần cho thế hệ sau.
Sinh hoạt tín ngưỡng của người dân Cù Lao Chàm ở chùa Hải Tạng
Chùa Hải Tạng – Di Sản Văn Hóa Quốc Gia
Với những giá trị đặc biệt về lịch sử, văn hóa và kiến trúc, chùa Hải Tạng đã được xếp hạng là di tích cấp quốc gia vào năm 2006. Ngôi chùa này không chỉ là một công trình tôn giáo mà còn là chứng nhân của quá trình giao lưu văn hóa, tôn giáo giữa cư dân Hội An và các vùng đất khác. Chùa Hải Tạng hiện nay vẫn là nơi thu hút du khách trong và ngoài nước đến tham quan, chiêm bái và nghiên cứu.
Hàng ngày, tiếng chuông chùa Hải Tạng vẫn vang lên, thanh âm ấy như một nhịp điệu của cuộc sống, hòa cùng gió biển và bầu trời rộng lớn. Ngôi chùa này không chỉ là biểu tượng của tín ngưỡng mà còn là một phần không thể thiếu trong đời sống văn hóa của Cù Lao Chàm, gắn liền với bao thế hệ cư dân nơi đây, như một minh chứng cho sự trường tồn của đạo Phật giữa trùng khơi.